Πολέμησε, κυνηγήθηκε, καταδικάστηκε και φυλακίστηκε για 27 ολόκληρα χρόνια. Ήταν ο πρώτος μαύρος δημοκρατικά εκλεγμένος πρόεδρος της Ν. Αφρικής, βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης.
Ο Νέλσον Ρολιλάχια Μαντέλα (Nelson Rolihlahla Mandela), ή Μαντίμπα, όπως τον αποκαλούσαν χαϊδευτικά, από το όνομα της φυλής του, γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου του 1918 στο χωριό Μβέζο της περιοχής Τράνσκεϊ της Νότιας Αφρικής. Απεβίωσε στις 5 Δεκεμβρίου του 2013 από γεράματα.
Τι να ξεκινήσει να λέει κανείς για αυτόν τον άνθρωπο, να μιλήσει για όσα κατάφερε; Να αναφέρει όλα τα σοφά λόγια που είπε όσο ζούσε; Όλα τα στραβά που πέρασε για να φτάσει εκεί που έφτασε; Τα λόγια είναι περιττά, και αν δεν τον γνωρίζεις όταν τον μάθεις θα τον αγαπήσεις για αυτά που έκανε και είπε. Θυμάμαι ακόμα όταν είπε “Κανείς δεν γεννήθηκε με έμφυτο το χαρακτηριστικό του μίσους για κάποιον άλλο εξαιτίας του χρώματος του δέρματός του, της θρησκείας του ή του υπόβαθρού του. Οι άνθρωποι πρέπει να μάθουν να μισούν και αν μάθουν, τότε θα μπορούν να διδαχθούν το πώς να αγαπούν.”
Η ιστορία του: Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο του Φορτ Χέιρ και στο Πανεπιστήμιο του Γουιτγουότεσραντ, αλλά δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του. Παράλληλα εργαζόταν ως φύλακας σε χρυσωρυχείο και αργότερα ως μεσίτης στο Γιοχάνεσμπουργκ. Για 20 χρόνια τέθηκε επικεφαλής στη μεγάλη εκστρατεία κατά της ρατσιστικής πολιτικής της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής. Το 1944, μαζί με τον Όλιβερ Τάμπο και τον Γουόλτερ Σιζούλου, ίδρυσε τη νεολαία του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου, της οποίας ανέλαβε πρόεδρος το 1950. Με τον Τάμπο ίδρυσε και το πρώτο δικηγορικό γραφείο μαύρων της Νότιας Αφρικής, το 1952. Φυλακίστηκε για 27 χρόνια από το καθεστώς των λευκών και αποφυλακίστηκε το Φεβρουάριο του 1990, αφού ο πρόεδρος Φρεντερίκ ντε Κλερκ αναγνώρισε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και ανέστειλε τις εκτελέσεις.
Το 1956 συνελήφθη με την κατηγορία της προδοσίας αλλά απαλλάχθηκε το 1961, την ίδια χρονιά που ίδρυσε και την οργάνωση «Λόγχη του Έθνους», η οποία ήταν στρατιωτικό σκέλος του ΑΕΚ που είχε κηρυχθεί παράνομο έναν χρόνο νωρίτερα. Το 1962 συνελήφθη για ακόμη μια φορά με πέντε χρόνια φυλάκισης λόγο του ότι είχε βγει παράνομα από τη χώρα και επειδή προσπαθούσε να πείσει τους μαύρους εργάτες α απεργήσουν. Στη συνέχεια (1963-4) έγινε η καταδίκη του όπου και ήταν ισόβια.
Από το 1964 ήταν κρατούμενος στο νησί Ρόμπεν, οι άθλιες συνθήκες και ακραίοι περιορισμοί ήταν απίστευτοι με τον αριθμό επισκεπτών και την αλληλογραφία που του επέτρεπαν να παίρνει να έφτανε μόλις ένα γράμμα και έναν επισκέπτη ανά έξι μήνες. Στη συνέχεια, το 1982, μεταφέρθηκε στη φυλακή Πολσμουρ όπου και τον άφησαν να συνεχίσει τις σπουδές του και να πάρει επιτυχώς το πτυχίο Νομικής, το 1982. Στη φυλακή, ο Μαντέλα ακολούθησε την κλασική συνταγή των πολιτικών κρατουμένων: «τρώε το φαί σου, αγάπα το κελί σου, διάβαζε πολύ».
Έμαθε να μιλάει Αφρικανικά και μελέτησε την ιστορία των Αφρικάανερ. Χρησιμοποιούσε την ευφυΐα αλλά και τις γνώσεις του για να μεταπείθει, σχεδόν με σωκρατική διαλεκτική μέθοδο, τους φύλακες μιλώντας τη δική τους γλώσσα: αυτό έκανε τις Αρχές να αλλάζουν συχνά τους φρουρούς του Μαντέλα, όταν έπεφτε στην αντίληψη τους ότι γίνονταν πολύ επιεικείς μαζί του! Ο Μαντέλα απελευθερώθηκε το 1990 όπου και σημάδεψε την απαρχή θεμελιακών αλλαγών στο Νοτιοαφρικανικό κράτος, που οδήγησαν στην πτώση του ρατσιστικού καθεστώτος. Το 1994 έγινε ο πρώτος πρόεδρος της Νότιας Αφρικής σε εκλογές που επιτράπηκε να ψηφίσουν λευκοί και μαύροι.
Η ζωή του Μαντέλα ήταν αφιερωμένη στην ελευθερία και το τίμημα που πλήρωσε ήταν βαρύ. Αναμφισβήτητα όμως, ο Μαντέλα υπήρξε μία από τις σημαντικότερες ηγετικές μορφές της παγκόσμιας σύγχρονης Ιστορίας και θα υπάρχει στις καρδιές των ανθρώπων για πολλά ακόμα χρόνια.
