Οι Solid-State Drive (SSD) δίσκοι είναι η νέα γενιά των αποθηκευτικών συσκευών που ήρθαν για να αντικαταστήσουν τους παλαιότερους και πιο παραδοσιακούς HDD δίσκους. Στις μέρες μας, οι περισσότεροι σταθεροί υπολογιστές και τα καινούργια και πιο προσεγμένα laptops έρχονται με SSD ή NVME δίσκους για ύψιστες ταχύτητες και αποδόσεις.
Αν ετοιμάζεσαι να δημιουργήσεις κομμάτι-κομμάτι τον δικό σου σταθερό υπολογιστή, ή ενδιαφέρεσαι να αγοράσεις ένα καινούργιο laptop, τότε κατά πάσα πιθανότητα θα δεις πως πολλά έρχονται πλέον με SSD δίσκους. Κυρίως τα gaming laptops περιλαμβάνουν πλέον SSD δίσκους για μεγαλύτερες ταχύτητες, ενώ τα φθηνότερα έρχονται μέχρι και σήμερα με τους κλασικούς HDDs.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένα laptop ή ένας σταθερός υπολογιστής μπορεί να έχει δύο δίσκους, όπου ο ένας είναι ένας HDD δίσκος μεγάλης χωρητικότητας και ο άλλος ένας SSD με μικρότερη χωρητικότητα. Στον HDD συχνά αποθηκεύουμε όλα τα αρχεία μας, ενώ στον SSD τρέχει το λειτουργικό σύστημα.
Τι είναι οι SSD και HDD δίσκοι;
Οι παραδοσιακοί HDD σκληροί δίσκοι είναι περιστρεφόμενοι και ο βασικός μη πτητικός τρόπος αποθήκευσης αρχείων σε υπολογιστές. Με απλά λόγια, οι πληροφορίες που έχεις στον HDD δεν “εξαφανίζονται” όταν κλείνεις το σύστημα σου, όπως συμβαίνει με τις μνήμες RAM για παράδειγμα. Ο HDD δίσκος είναι ουσιαστικά μια μεταλλική πιατέλα με μαγνητική επίστρωση που αποθηκεύει όλα τα δεδομένα σου, όπως έγγραφα, φωτογραφίες, μουσική, ταινίες, σειρές και πολλά ακόμα. Ο σκληρός δίσκος περιλαμβάνει επίσης και με κεφαλή ανάγνωσης και εγγραφής σε έναν βραχίονα ο οποίος αποκτά πρόσβαση στα δεδομένα καθώς οι πιατέλες περιστρέφονται.
Ο SSD εκτελεί την ίδια βασική λειτουργία με έναν σκληρό δίσκο, αλλά τα δεδομένα αποθηκεύονται αντ ‘αυτού σε διασυνδεδεμένα τσιπ μνήμης flash που διατηρούν τα δεδομένα ακόμη και όταν δεν υπάρχει ροή ρεύματος μέσω αυτών. Αυτά τα flash τσιπ (αλλιώς γνωστά και ως “NAND”) είναι διαφορετικού τύπου από αυτά που χρησιμοποιούνται στα USB φλασάκια και είναι συνήθως ταχύτερα και πιο αξιόπιστα. Ως εκ τούτου, οι SSD δίσκοι είναι πιο ακριβοί απ’ τους HDDs αλλά και από τα USB φλασάκια, ακόμα και όταν έχουν την ίδια χωρητικότητα.
Όπως και τα USB φλασάκια, έτσι και οι SSD δίσκοι είναι μικρότεροι σε μέγεθος από τους κλασικούς HDD δίσκους, παρέχοντας έτσι στους κατασκευαστές μεγαλύτερη άνεση και χώρο για να σχεδιάζουν υπολογιστές και laptops. Οι περισσότεροι SSDs είναι μόλις 2.5-ίντσες, ενώ θα βρεις και μεγαλύτερους στις 3.5-ίντσες. Παρόλα αυτά, κάποιοι πιο εξελιγμένοι, έχουν παρόμοια μορφή με τις μνήμες RAM και μπορούν να εγκατασταθούν σε μια PCI Express θύρα ή ακόμα και να κουμπώσουν πάνω στην μητρική πλακέτα (αυτοί είναι οι M.2. SSDs).
Για τι χρήση προορίζονται οι SSD δίσκοι;
Η χρήση των SSD δίσκων ξεκίνησε με στόχο την αυξημένη ταχύτητα και τις γρηγορότερες αποδόσεις των συστημάτων από απλούς έως και ενθουσιώδης χρήστες. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν για διαφορετικούς σκοπούς και μπορείς να τους αποκτήσεις εύκολα από πάρα πολλά καταστήματα.
Μερικά από τα οφέλη των SSDs:
- Επιχειρήσεις: Οι εταιρείες που δουλεύουν πάνω σε τεράστιους όγκους δεδομένων (όπως σε προγραμματιστικά περιβάλλοντα, ανάλυση δεδομένων, μεταξύ άλλων) χρησιμοποιούν συχνά SSD δίσκους για να αποκτούν πρόσβαση σε όλα τα αρχεία τους με μεγαλύτερη ταχύτητα. Η μεταφορά των αρχείων αυτών είναι επίσης γρηγορότερη από SSD σε SSD απ’ ότι με τους κλασικούς HDDs.
- Gaming: Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, το ίδιο κάνουν και οι μεγαλύτεροι τίτλοι παιχνιδιών. Πολλά από τα καινούργια games βελτιστοποιούνται πλέον για να τρέχουν πάνω σε SSDs ώστε η ταχύτητα της φόρτωσης να είναι αρκετά πιο γρήγορη. Σε αυτή περιλαμβάνονται τα textures, οι χάρτες, τα επίπεδα, οι χαρακτήρες κ.α.
- Μικρότερη κατανάλωση και μεγαλύτερη ανθεκτικότητα: Οι SSDs χρειάζονται μικρότερες απαιτήσεις από τα συστήματα για να λειτουργούν και έτσι αποτελούν ιδανική λύση για τη ζωή της μπαταρίας σε ένα laptop ή ένα tablet. Οι SSDs είναι επίσης ανθεκτικοί στους κραδασμούς, κάτι το οποίο μειώνει τις πιθανότητες για την απώλεια δεδομένων.
- Servers: Πλέον το μεγαλύτερο ποσοστό των servers έχουν αντικαταστήσει τους HDDs με γρηγορότερους και πιο εξελιγμένους SSD δίσκους. Αυτό είναι σημαντικό, κυρίως για ιστοσελίδες όπως αυτή που διαβάζεις τώρα, ώστε υπάρχει γρηγορότερη ανάγνωση και γραφή και άρα γρηγορότερη αποστολή των αρχείων στα προγράμματα περιήγησης.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως ακόμα και για απλούς χρήστες που απλά δημιουργούν έγγραφα, ακούνε μουσική και παρακολουθούν βίντεο, δεν θα αποκτήσουν τρομερά οφέλη από έναν SSD δίσκο. Για την ακρίβεια, η αντικατάσταση ενός HDD με έναν SSD θα αποφέρει πολύ μεγαλύτερες επιδόσεις σε κάθε laptop ή σταθερό υπολογιστή, καθώς επίσης και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής της μπαταρίας αλλά και μειωμένες πιθανότητες για να χάσεις όλα τα αρχεία σου σε περίπτωση κραδασμού.
Οι διαθέσιμοι τύποι των SSDs
Αν ετοιμάζεσαι να αποκτήσεις έναν καινούργιο SSD, θα παρατηρήσεις πως υπάρχουν διάφοροι τύποι δίσκων που μπορείς να επιλέξεις, όπως οι mSATA και οι PCIe. Τι είναι όμως αυτοί οι τύποι και τι ακριβώς σημαίνουν;
Για να συνδέσεις έναν SSD δίσκο στον σταθερό υπολογιστή ή το laptop σου, θα χρειαστείς και την κατάλληλη διεπαφή. Οι πιο συχνές διεπαφές για SSDs είναι οι παρακάτω:
PCIe και NVMe SSDs
Οι θήρες PCI Express (PCIe) χρησιμοποιούνται συχνά για να συνδέσουμε κάρτες γραφικών, κάρτες δικτύου ή άλλα περιφερειακά που απαιτούν υψηλές επιδόσεις. Η συγκεκριμένη διεπαφή σου παρέχει υψηλό bandwidth και χαμηλότερη καθυστέρηση, αποτελώντας έτσι ιδανική λύση για απίστευτα γρήγορη επικοινωνία μεταξύ του SSD και του επεξεργαστή αλλά και της RAM σου. Οι SSDs που χρησιμοποιούν την συγκεκριμένη διεπαφή βασίζονται στο Nonvolatile Memory Express standard (NVMe), το οποίο προσφέρει υψηλότερη έξοδο εισόδου ανά δευτερόλεπτο (IOPS) και ακόμα χαμηλότερη καθυστέρηση απ’ ότι οι SATA. Το NVMe διαθέτει έως και 16GBits ανά δευτερόλεπτο και τρέχει σε έως και 4,000 MB ανά δευτερόλεπτο.
mSATA III, SATA III και οι παραδοσιακοί SSDs
Η SATA (Serial Advanced Technology Attachment) είναι μια παλαιότερη διεπαφή η οποία είχε σχεδιαστεί αποκλειστικά για την χωρητικότητα και παρέχει ταχύτητες σε έως 6 GBit/s ή περίπου 600 MB ανά δευτερόλεπτο. Οι SATA διεπαφές αρχίζουν και αντικαθίστανται με τον καιρό από τους NVME, οι οποίοι είναι αρκετά πιο γρήγοροι. Παρόλα αυτά, οι παλαιότεροι υπολογιστές και τα laptops που χρησιμοποιούν ακόμα SATA, μπορούν και πάλι να ωφεληθούν από μια αναβάθμιση σε έναν SSD που βασίζεται επίσης στη διεπαφή SATA.
Χωρητικότητα και τρόποι χρήσης
Όπως και οι παραδοσιακοί HDD σκληροί δίσκοι, έτσι και οι SSDs έρχονται σε διαφορετικά μεγέθη, ξεκινώντας από τα 32 GB και μπορούν να φτάσουν έως και 5 TB ή και παραπάνω. Φυσικά, όσο πιο μεγάλη είναι η χωρητικότητα, τόσο πιο υψηλό είναι και το κόστος αγοράς.
Για τους ανθρώπους που αναβαθμίζουν από HDD σε SSD, έχουν την δυνατότητα να κρατήσουν τον παραδοσιακό HDD συνδεδεμένο στον υπολογιστή τους ως χωρητικότητα. Αν, όμως, ο σταθερός υπολογιστής η το laptop δεν παρέχουν την δυνατότητα για να έχεις κουμπωμένους δύο δίσκους, τότε μπορείς να μετατρέψεις τον HDD σε εξωτερικό δίσκο για να αποθηκεύεις και να μεταφέρεις τα αρχεία σου όπου και αν πας.
Συχνά, η χωρητικότητα ενός δίσκου αφορά αποκλειστικά τις ανάγκες του χρήστη. Αν παίζεις αρκετά παιχνίδια ή έχεις μεγάλο όγκο δεδομένων, τότε καλό είναι να κοιτάξεις για έναν δίσκο με τουλάχιστον 1 TB χωρητικότητας. Αν αποθηκεύεις τα αρχεία σου σε Cloud υπηρεσίες ή δεν έχεις μεγάλο όγκο δεδομένων, τότε ένας SSD με 250 GB ή 500 GB θα είναι αρκετός για να τρέχει τα Windows ή το Linux, καθώς επίσης και για να έχεις όλα τα αγαπημένα σου προγράμματα, αλλά και επιπλέον χώρο για τα αρχεία σου.
SSD vs. HDD: Θόρυβος, κατανάλωση και διάρκεια ζωής
Ακόμα και ο πιο αθόρυβος σκληρός δίσκος θα ξεκινήσει να ακούγεται όταν χρησιμοποιείται. Αυτό, τουλάχιστον, συμβαίνει στους HDD, οι οποίοι είναι και θορυβώδης, αλλά και πιο αργοί. Οι SSDs, από την άλλη πλευρά, είναι εντελώς αθόρυβοι καθώς δεν είναι μηχανικοί.
Επιπλέον, ένας SSD δεν χρειάζεται να καταναλώνει ηλεκτρική ενέργεια για να περιστρέψει μια πιατέλα. Κατά συνέπεια, καμία από τις ενέργειες του SSD δεν αποτελεί κάποια τριβή ή θόρυβο, καθιστώντας τον πιο αποτελεσματικό. Σε έναν σταθερό υπολογιστή ή σε έναν server, η χρήση του SSD θα αποτελέσει επίσης σε φθηνότερο ρεύμα, ενώ σε ένα laptop ή ένα tablet, η διάρκεια ζωής της μπαταρίας θα αυξηθεί από μερικά λεπτά σε έως και ώρα.
Σε όσο αφορά την διάρκεια ζωής, ενώ είναι αλήθεια πως οι SSDs φθείρονται με τα χρόνια (καθώς κάθε κελί μέσα σε μια flash μνήμη μπορεί να γραφτεί και να διαγραφτεί για έναν περιορισμένο αριθμό φορών), χάρη στην TRIM τεχνολογία που βελτιστοποιεί τους SSDs αυτό το πρόβλημα επιλύνεται εύκολα. Αυτό σημαίνει πως ο SSD δίσκος σου, κατά πάσα πιθανότητα, θα λειτουργεί άψογα για αρκετά χρόνια. Από την άλλη πλευρά, οι HDDs επίσης φθείρονται, ενώ παράλληλα παρέχουν μικρότερη ταχύτητα και καταναλώνουν περισσότερη ενέργεια απ’ ότι οι SSDs.
Με τη πάροδο του χρόνου, όπως και τα περισσότερα πράγματα, έτσι και ο σκληρός σου δίσκος θα αρχίζει να φθείρεται έως ότου πάψει να λειτουργεί ή χρειαστεί αντικατάσταση. Μέχρι στιγμής, με όσους SSDs έχω κάνει δοκιμές, όλοι λειτουργούν άψογα ακόμα και μετά από μια πενταετία συνεχόμενης και πολύωρης χρήσης. Στους servers των ιστοσελίδων τρέχουμε επίσης τα πάντα πάνω σε SSDs και μέχρι και σήμερα, κανένας δεν έχει αποφέρει κάποιο πρόβλημα, σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς HDDs που ανά δύο με τρία χρόνια απαιτούσαν αντικατάσταση ή καιγόντουσαν εντελώς.
SSD vs. HDD: Τι αξίζει τελικά;
Φτάνοντας στο τέλος του άρθρου, έχει μείνει μόνο μια αναπάντητη ερώτηση: Αξίζει να αναβαθμίσεις σε έναν SSD; Η απάντηση, με μια λέξη: “Ναι.”
Οι SSDs παρέχουν μεγαλύτερη απόδοση, δεν απαιτούν ιδιαίτερη ψύξη στο σύστημα καθώς κρατιούνται σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και είναι πιο μικροί και ευέλικτη για κάθε κουτί σταθερού υπολογιστή. Επιπλέον, είναι αθόρυβοι και πιο σπάνιο να χαλάσουν σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς HDDs.
Ο δικός σου υπολογιστής / laptop με τι σκληρό δίσκο λειτουργεί αυτή την στιγμή; Έχεις σκοπό να τον αναβαθμίσεις με έναν SSD; Προτιμάς μεγάλη χωρητικότητα και χαμηλό κόστος ή μεγάλες ταχύτητες και υψηλότερο κόστος; Θα χαρώ να ακούσω τις απόψεις σου, καθώς επίσης και τυχόν απορίες που μπορεί να έχεις, στα σχόλια παρακάτω.
Featured Image Credits: Marc PEZIN στο Unsplash.
