Είτε έρχεσαι από τα Windows, είτε από το macOS, υπάρχουν εκατοντάδες διαθέσιμες Linux διανομές για αρχάριους (ή Distros, όπως τα αποκαλούμε) με τις οποίες μπορείς να ξεκινήσεις.
Αν και οι παρακάτω Linux διανομές για αρχάριους έχουν επιλεχθεί από τα χρόνια εμπειρίας που έχω με το Linux, στην πραγματικότητα σε όποια ιστοσελίδα και αν κοιτάξεις, θα δεις πως αυτές αναφέρονται ως οι καλύτερες για κάθε αρχάριο. Παρόλο όμως που τις προτείνουμε για αρχάριους χρήστες, αυτό δεν παύει να σημαίνει πως έχουν λιγότερες λειτουργίες ή χαρακτηριστικά, ίσα-ίσα το αντίθετο, αλλά προτείνονται για αρχάριους χρήστες επειδή η εμφάνιση τους θυμίζει περισσότερο τα πιο γνωστά λειτουργικά συστήματα και είναι πιο εύκολα στη χρήστη από άλλες διανομές οι οποίες απαιτούν από τον χρήστη να έχει περισσότερες γνώσεις.
Διάβασε επίσης: Εγκατάσταση του Ubuntu 19.10 σε PC ή Laptop μαζί με τα Windows
Στην πραγματικότητα, αν είσαι αρχάριος χρήστης καλό θα ήταν να αποφύγεις να χρησιμοποιήσεις Linux διανομές όπως το Arch Linux, καθώς απαιτούν αρκετές γνώσεις, τόσο στην εγκατάσταση τους, όσο και στο να τις προσαρμόσεις σωστά και βάση με τις ανάγκες που έχεις.
Τι χρειάζεται να γνωρίζεις για τις παρακάτω Linux διανομές για αρχάριους
Προτού ξεκινήσεις να κατεβάζεις κάποια από τις παρακάτω διανομές, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να γνωρίζεις ορισμένα πράγματα πρώτα γι ‘αυτές.
- Οι παρακάτω διανομές τρέχουν μια χαρά σε κάθε σταθερό υπολογιστή ή laptop.
- Όλες οι διανομές παρέχονται εντελώς δωρεάν και έρχονται σε .iso αρχεία.
- Τα .iso αρχεία τα περνάς με συγκεκριμένο τρόπο σε ένα CD/DVD ή σε ένα USB φλασάκι (συχνά μέσω προγραμμάτων όπως του Unetbootin).
- Κάθε διανομή μπορεί πρώτα να ελεγχθεί από τον χρήστη και μετά να εγκατασταθεί έτσι ώστε να σιγουρευτεί πως του αρέσει πρώτα.
Με όλα αυτά κατά νου, πάμε να δούμε ποιες είναι οι καλύτερες Linux διανομές για αρχάριους και γιατί έχουν αγαπηθεί από εκατομμύρια χρήστες σε ολόκληρο τον κόσμο.
1. Ubuntu
Αμφιβάλλω αν βρεις έστω και μια λίστα στο διαδίκτυο που να μην περιλαμβάνει το Ubuntu. Αν και το Ubuntu είναι βασισμένο στο Debian, υπάρχουν πάρα πολλές διανομές αυτή την στιγμή που βασίζονται πάνω στο Ubuntu, και υπάρχει λόγος γι ‘αυτό: Το Ubuntu είναι μια από τις πιο σταθερές και φιλικές προς τον χρήστη Linux διανομές που υπάρχουν.
Αυτή την στιγμή η πιο σταθερή έκδοση του Ubuntu είναι η 18.04 (αλλιώς και Bionic Beaver) και χρησιμοποιεί το Gnome 3 desktop. Αντί η ομάδα του Ubuntu να κρατήσει την κλασική εμφάνιση του Gnome Dash για να αναζητάς και να ανοίγεις εφαρμογές (όπως συμβαίνει και στο Fedora), πρόσθεσε ένα όμορφο dock στην αριστερή πλευρά της διανομής, όπου μπορείς να έχεις εκεί τις αγαπημένες σου εφαρμογές (σαν να τις καρφιτσώνεις ένα πράμα). Μπορείς να αλλάξεις αυτές τις εφαρμογές ή να επεξεργαστείς το dock κάνοντας το μεγαλύτερο ή μικρότερο, ή ακόμα και να αλλάξεις τη θέση του.
Όπως και όλα τα καλά μοντέρνα λειτουργικά συστήματα, έτσι και το Ubuntu περιλαμβάνει το δικό του App Store από το οποίο μπορείς να βρεις και να εγκαταστήσεις εκατοντάδες εφαρμογές. Το Store αυτό ονομάζεται Ubuntu Software και σου επιτρέπει να κάνεις εγκατάσταση εφαρμογές με το πάτημα ενός κουμπιού. Από εκεί, θα έχεις επίσης την δυνατότητα να ενημερώνεις τις εφαρμογές σου, καθώς επίσης και να τις διαγράφεις.
Εκτός αν επιλέξεις την Minimal εγκατάσταση του Ubuntu, τότε η διανομή θα έρθει με ορισμένα προ-εγκατεστημένα προγράμματα, όπως το LibreOffice που είναι σαν τα Microsoft Office, τον Firefox browser, το Thunderbird email client, το Cheese webcam και αρκετά ακόμα.
2. Elementary OS
Αν έρχεσαι από macOS, το λειτουργικό σύστημα της Apple, τότε το Elementary OS θα σου φανεί ιδιαίτερα παρόμοιο. Οι προγραμματιστές πίσω από την διανομή, η οποία βασίζεται στο Ubuntu, έκαναν ότι καλύτερο μπορούσαν για να δημιουργήσουν μια πανέμορφη και μίνιμαλ διανομή η οποία όχι μόνο έρχεται αρκετά κοντά στα δεδομένα του macOS, αλλά έχει μέσα και τις δικές της πινελιές.
Μέσα από το AppCenter του Elementary OS θα βρεις επίσης ορισμένες εφαρμογές τις οποίες δημιούργησαν οι προγραμματιστές της διανομής αποκλειστικά για την συγκεκριμένη διανομή. Στο κεντρικό κάτω μέρος της διανομής θα βρεις επίσης το dock, το οποίο ακριβώς όπως και στο Ubuntu, έτσι και εδώ σου επιτρέπει να καρφιτσώνεις τις αγαπημένες σου εφαρμογές. Όλες οι εφαρμογές που έχεις καρφιτσώσει ή έχεις ανοιχτές αυτή την στιγμή θα είναι διαθέσιμες μέσω του dock.
Αν πας επάνω αριστερά θα βρεις επίσης και ένα διαθέσιμο μενού από το οποίο μπορείς να δεις όλες τις εγκατεστημένες εφαρμογές που έχεις, καθώς επίσης και διάφορα εργαλεία για να ρυθμίσεις ή να αλλάξεις το Elementary OS. Στη μέση θα βρεις φυσικά την ημερομηνία και το ημερολόγιο, ενώ στα δεξιά θα βρεις τα εικονίδια για το WiFi, το Bluetooth, τον ήχο, την μπαταρία και πάει λέγοντας.
Το Elementary OS είναι μια από τις καλύτερες Linux διανομές για αρχάριους γιατί όχι μόνο είναι πανέμορφη και παρέχει εξίσου ένα εξαιρετικό App Store, αλλά και γιατί είναι αρκετά σταθερή διανομή και εύκολη για να την μάθει ο καθένας.
3. Linux Mint
Το Linux Mint είναι η δεύτερη Linux διανομή που δοκίμασα πριν από αρκετά χρόνια. Είναι βασισμένη στο Ubuntu και οι διαφορές μεταξύ των δύο διανομών βρίσκονται καθαρά στις ανάγκες του κάθε χρήστη. Ενώ το Ubuntu εστιάζει κυρίως στο Gnome 3 desktop, το Linux Mint εστιάζει στο Cinnamon, στο Mate και στο Xfce.
Κάθε επιλογή έχει τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία της, αλλά για τους αρχάριους χρήστες προτείνονται κυρίως οι Cinnamon και Mate εκδόσεις και όχι η Xfce (καθώς απαιτεί περισσότερες γνώσεις). Γιατί όμως η συγκεκριμένη διανομή είναι τόσο ιδανική για τους αρχάριους χρήστες; Επειδή οι προγραμματιστές της γνωρίζουν αρκετά καλά το πόσο δύσκολο είναι να κάνεις μια τόσο μεγάλη αλλαγή, οπότε θεώρησαν πως το να φτιάξουν μια διανομή η οποία θα είναι γνώριμη προς όλους θα ήταν και η καλύτερη επιλογή τους – και ήταν.
Το Linux Mint θα σου φανεί ιδιαίτερα γνώριμο με την πρώτη κιόλας ματιά. Έχει ένα μενού τέρμα κάτω αριστερά (που θυμίζει το μενού της έναρξης των Windows), όλα τα παράθυρα που έχεις ανοιχτά υπάρχουν τέρμα κάτω (όπως και στα Windows) και έχει φυσικά το δικό του Store για να κάνεις εγκατάσταση τις αγαπημένες σου εφαρμογές. Η διανομή είναι επίσης εξαιρετικά σταθερή, οπότε δεν θα αντιμετωπίσεις προβλήματα με την καθημερινή χρήση της.
Το καλύτερο απ’ όλα, παρόλα αυτά, είναι το γεγονός πως το Linux Mint μπορεί να τρέξει με μόλις 512MB μνήμης RAM και απαιτεί μόλις 9GB αποθηκευτικού χώρου από τον δίσκο σου. Αυτό σημαίνει πως ακόμα και αν έχεις ένα πολύ αργό υπολογιστή ή laptop, με το Linux Mint θα πηγαίνει σφαίρα.
4. Zorin OS
Αν λάτρευες και ήσουν φαν των Windows 7, τότε θα λατρέψεις και το Zorin OS, το οποίο είναι ίσως η ιδανικότερη επιλογή απ’ όλες τις υπόλοιπες Linux διανομές για αρχάριους, καθώς είναι ό,τι πιο γνώριμο υπάρχει με τα Windows. Είναι επίσης αρκετά σταθερό, γρήγορο και έρχεται με διαφορετικές μορφές:
- Zorin OS 15 Ultimate: Με την συγκεκριμένη έκδοση έρχονται όλα προ-εγκατεστημένα και έχεις επιλογές τις οποίες μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να κάνεις την διανομή να μοιάζει είτε με τα Windows, είτε με το macOS. Παρόλα αυτά, η Ultimate έκδοση κοστίζει €39 και με αυτόν τον τρόπο βοηθάς την εξέλιξη της.
- Zorin OS 15 Core: Αυτή είναι η στάνταρ έκδοση της διανομής που μπορείς να κατεβάσεις εντελώς δωρεάν. Η έκδοση έρχεται με το Gnome 3 και θυμίζει αρκετά τα Windows 7 ή τα XP, αλλά με πιο μοντέρνες πινελιές πάνω της.
- Zorin OS 15 Lite: Η Lite έκδοση παρέχεται δωρεάν και εστιάζει σε όσους θέλουν μια απίστευτα γρήγορη και ελαφριά διανομή η οποία βασίζεται στο XFCE και μπορεί να τρέξει ακόμα και σε αρκετά παλιά συστήματα χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα.
- Zorin OS 15 Education: Όπως αναφέρει και η ονομασία της, η συγκεκριμένη έκδοση παρέχεται για εκπαιδευτικούς σκοπούς και έρχεται με προ-εγκατεστημένες εκπαιδευτικές εφαρμογές για όσους μαθαίνουν κώδικα και με προγράμματα διαχείρισης τάξεων για καθηγητές.
Όλες οι εκδόσεις εκτός από την Lite απαιτούν μόλις 2GB μνήμης RAM και 10GB αποθηκευτικού χώρου (ενώ η Ultimate απαιτεί 20GB) και η Lite έκδοση απαιτεί μόλις 512MB μνήμης RAM και 8GB αποθηκευτικού χώρου. Η Lite έκδοση είναι τόσο ελαφριά, που μπορεί να τρέξει μέχρι και σε έναν μονοπύρηνο επεξεργαστή (32-bit ή 64-bit) που συγχρονίζεται στα 700 MHz.
Το Zorin OS έχει σχεδιαστεί από την αρχή μέχρι το τέλος ώστε να κάνει τους Windows χρήστες που πάνε σε αυτό να νιώθουν “σαν το σπίτι τους.” Απ’ όλες τις Linux διανομές για αρχάριους που αναφέρω στο παρόν άρθρο, το Zorin OS είναι επίσης η μοναδική η οποία έρχεται με προ-εγκατεστημένο το Wine. Το Wine είναι ένα εργαλείο στο Linux που σου επιτρέπει να εγκαταστείς Windows προγράμματα και στο Zorin OS τρέχει υπερβολικά πολύ καλά, ενώ η διανομή περιλαμβάνει επίσης και το PlayOnLinux για να κάνεις εγκατάσταση τα αγαπημένα σου games που έπαιζες και στα Windows.
5. Ubuntu Budgie
Για το τέλος αφήνω το Ubuntu Budgie, μια διανομή που εύκολα μπορείς να καταλάβεις πως βασίζεται στο Ubuntu από το όνομα της. Το Ubuntu Budgie δεν είναι από τις πιο φιλικές διανομές για αρχάριους χρήστες, αλλά είναι μια από τις πιο όμορφες και ούτε βασίζεται στο Gnome, αλλά ούτε και σε κάποιο άλλο interface. Αντίθετα, το Budgie είναι το δικό του μοναδικό interface.
Στο Ubuntu Budgie θα βρεις στο κάτω κεντρικό μέρος ένα μικρό πανέμορφο dock το οποίο περιλαμβάνει όλες τις αγαπημένες σου εφαρμογές, και ένα μικρό μενού τέρμα επάνω αριστερά το οποίο περιλαμβάνει όλες τις επιλογές, τα εργαλεία και τα εγκατεστημένα προγράμματα που έχεις στην διανομή. Στο επάνω δεξιό μέρος θα βρεις φυσικά τα εικονίδια για τον ήχο, το WiFi, το Bluetooth αλλά και για το παράθυρο ειδοποιήσεων του Budgie.
Μόλις εγκαταστήσεις την διανομή, θα βρεις μέσα προ-εγκατεστημένα προγράμματα όπως το LibreOffice, τον Chromium browser, το Geary email client, το Cheese webcam, το Rhythmbox για να παίζεις μουσική και το Gnome MPV player για να παρακολουθείς βίντεο και ταινίες.
Το μοναδικό πράγμα που με έκανε να σταματήσω να χρησιμοποιώ το Ubuntu Budgie τα τελευταία χρόνια είναι το ενοχλητικό bug που έχει το οποίο σε αποτρέπει απ’ το να έχεις πολλαπλές γλώσσες στο πληκτρολόγιο σου και να τις εναλλάζεις κάθε φορά πατώντας το Alt + Shift (όπως κάνουμε και στα Windows). Αν και κάποια στιγμή έλυσα το πρόβλημα ακολουθώντας αυτόν τον οδηγό, μετά από λίγο ξανά ξεκίνησε να κάνει τα ίδια και αποφάσισα να πάω σε άλλη διανομή.
Γνωστά προγράμματα τα οποία είναι διαθέσιμα και για το Linux
Μιας και το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων έχει την τάση να μιλάει για πράγματα τα οποία δεν γνωρίζει αρκετά καλά, έχει διαδοθεί αρκετά πως το μεγαλύτερο ποσοστό προγραμμάτων δεν είναι διαθέσιμα για Linux. Αν και εν μέρη αυτό είναι αλήθεια, δεν υπάρχουν πολλά που θα σου λείψουν από τα υπόλοιπα λειτουργικά συστήματα.
Διάβασε επίσης: Πρόβλημα με dual boot – Windows και Ubuntu εύκολη λύση για το grub
Για να σε βοηθήσω να καταλάβεις ακόμα καλύτερα, παρακάτω έχω δημιουργήσει μια λίστα με μόλις μερικά από τα δημοφιλέστερα προγράμματα τα οποία είναι διαθέσιμα για τις περισσότερες Linux διανομές και φυσικά ενημερώνονται ανά τακτικά χρονικά διαστήματα.
- Google Chrome, Vivaldi, Opera, Firefox
- Spotify, Audacity, Handbrake, VLC
- Steam, Slack, Skype, Visual Studio Code, Bitwarden, Rocket Chat, Discord
- Gimp, LibreOffice, MailSpring, Simplenote, Ghost Desktop, WordPress Desktop, Plex Media, OBS Studio
Και αυτά δεν είναι το ένα τα εκατό από όλες τις διαθέσιμες εφαρμογές που υπάρχουν για το Linux. Ουσιαστικά, αυτά είναι ορισμένα προγράμματα που χρησιμοποιούν εκατομμύρια χρήστες σε ολόκληρο τον κόσμο. Θα βρεις επίσης εκατοντάδες εφαρμογές και εργαλεία που δεν έχεις ξανά δει σε άλλο λειτουργικό σύστημα.
Σύνοψη..
Υπάρχει μια τεράστια γκάμα από επιλογές που έχεις στο Linux. Μπορείς να έχεις μια γρήγορη διανομή, μια σταθερή διανομή, μια δοκιμαστική διανομή (bleeding edge), μια όμορφη ή μια παλιομοδίτικη διανομή. Μπορείς να επιλέξεις ανάμεσα από τα εκατοντάδες διαθέσιμα themes και icon packs που υπάρχουν, να προσθέσεις ή να αφαιρέσεις διάφορα εφέ ή ακόμα και να αλλάξεις εντελώς μια διανομή σε σημείο που να καταλάβεις μόνο εσύ πως λειτουργεί. Με άλλα λόγια, το Linux δεν σε περιορίζει.
Εσύ ποια Linux διανομή προτιμάς περισσότερο και γιατί; Έχεις μήπως απορίες ή προβληματισμούς σχετικά με το λειτουργικό σύστημα; Θα χαρώ να σε βοηθήσω καθώς επίσης να ακούσω και τις απόψεις σου στα σχόλια παρακάτω.
Featured Image Credits: Wikipedia
4 Σχόλια
Πολύ καλό overview και η επιλογή των διανομών με βρίσκει σύμφωνο.
Προσωπικά είμαι fan του Elementary OS, με κέρδισε η αισθητική του. Προερχόμενος από 20ετία χρήσης Windows, τα Win10 με έσπρωξαν να πάρω την απόφαση να τα χαιρετήσω και δεν το μετάνιωσα καθόλου. Πλέον τις ελάχιστες φορές που θα χρειαστεί να μπω Windows μου φαίνεται ένα resource hog με αισχρό το περιβάλλον όπου τα πάντα πάνε πιο αργά και δεν βλέπω την ώρα για επανεκκίνηση ώστε να ξαναγυρίσω “σπίτι μου”.
Χρόνια πολλά και καλές γιορτές! Σε ευχαριστώ πολύ, γενικότερα λατρεύω το Elementary OS, για το οποίο θα κάνω και review σύντομα. Αν και θεωρώ πως το Elementary OS χρειάζεται μερικά tweaks μετά την εγκατάσταση του για το φέρεις στα μέτρα σου, γενικά είναι μια πολύ εύχρηστη, σταθερή και γρήγορη διανομή.
Η αλήθεια είναι πως όσες φορές μπαίνω στα Windows μετά από Linux, μου φαίνεται κάπως παλιομοδήτικά, άσχετα που υποτίθεται ότι το fluent design που έχουν είναι από τα πιο μοντέρνα. Η αλήθεια είναι πως αυτά που παρέχει το Linux δεν τα παρέχει κανένα άλλο λειτουργικό σύστημα.
Ναι κάποια tweaks είναι απαραίτητα με βασικότερα την τοποθέτηση των κουμπιών χειρισμού των παραθύρων στην θέση που θέλει ο καθένας, την ενεργοποίηση του σκούρου θέματος (για όσους το προτιμούμε) και την επαναφορά των εικονιδίων εφαρμογών στη μπάρα.
Όσο για τα παραπάνω που προσφέρει γενικά το Linux αυτό ισχύει αναμφισβήτητα όσο αφορά τις δυνατότητες, αλλά υστερεί σε πληθώρα και κάποιες φορές σε ποιότητα εφαρμογών, ειδικά για εξεζητημένες περιπτώσεις. Το οποίο είναι και λογικό αν συγκρίνουμε τα ποσοστά διείσδυσης. Όμως το να μπορείς να διαπιστώσεις ανά πάσα στιγμή πως είναι καθαρές, χωρίς κακόβουλο λογισμικό & παρακολούθηση, έχει ανεκτίμητη αξία. Ειδικά αν αναλογιστείς πως είναι δωρεάν στην πλειοψηφία τους, φτιαγμένες καθαρά από μεράκι.
Επίσης ένα ακόμα θετικό είναι ότι απελευθερώνεται το μυαλό από το βάρος στη συνείδηση που κουβαλά ένας “πειρατής”. Όσο κι αν το πνίγουμε πάντα υποβόσκει κάπου στα βάθη του εγκεφάλου και το μέγεθός του το διαπιστώνουμε από την γαλήνη που ακολουθεί αφού φύγει από πάνω μας.
Δε θα μπορούσα παρά να συμφωνήσω μαζί σου. Ειδικά αυτό με την πειρατεία καταντάει κουραστικό μετά από κάποια χρόνια. Προσπαθώ συνεχώς να αντικαταστήσω την πειρατεία με πρακτικούς τρόπους, όπως να το έχω το Spotify Premium για την μουσική, το Netflix για τις ταινίες και τις σειρές και να αγοράζω σχεδόν οτιδήποτε χρειάζομαι για να κάνω την δουλειά μου, από προγράμματα μέχρι και εφαρμογές. Παρόλα αυτά, δεν μπορείς να πληρώνεις για όλα, και πόσο μάλλον όταν κάποια έχουν ακριβές συνδρομές (βλέπε Adobe Creative Cloud για παράδειγμα). Οπότε το Linux έρχεται και με σώζει εδώ.
Αν και δεν έχει (προφανώς) όλα τα προγράμματα που χρειάζεται ένας επαγγελματίας, έχει δωρεάν εναλλακτικές σχεδόν για τα περισσότερα που θα χρειαστεί κάποιος. Αν έχεις τον χρόνο και την θέληση να μάθεις ένα καινούργιο πρόγραμμα, τότε σίγουρα θα βολευτείς με κάποιο. Αν και έχω την εντύπωση πως τώρα που βγαίνουν όλο και περισσότερα laptops με Linux στην αγορά (όπως κάνει η Dell) και έχουν γίνει γνωστότερα τα snap apps για τις περισσότερες εταιρείες, σιγά-σιγά όλο και περισσότερες θα μπαίνουν στον χώρο του Linux.